ZASADY TERAPII LOGOPEDYCZNEJ
Zasady terapii logopedycznej to ogólne reguły, których powinien przestrzegać logopeda i którymi powinien się kierować przy planowaniu oraz prowadzeniu postępowania logopedycznego. Są one zbieżne z ogólnymi zasadami dydaktycznymi wykorzystywanymi w pracy przez ludzi pracujących z dziećmi. Wyróżniamy:
Jest to jedna z ważniejszych zasad. Monitorowanie wczesnych symptomów zaburzenia rozwoju u dziecka stwarza szansę na wczesną diagnozę i leczenie. Wczesne rozpoczęcie terapii umożliwi dziecku pokonanie trudności w sposób łatwiejszy i szybszy. Zapobiega się również utrwalaniu niepożądanych zmian, zachowań, deformacji. Logopeda ma możliwość wczesnego skierowania pacjenta do innych specjalistów, którzy rozpoczną pracę nad towarzyszącymi wadom wymowy dysfunkcjami. Współpraca z lekarzami, rehabilitantami pozwoli dziecku uzyskać dobre efekty.
Często zaburzenie mowy współwystępuje obok innych, np. zaburzeń lateralizacji, upośledzenia umysłowego, itd. Zasada kompleksowego oddziaływania zakłada konieczność równoległego prowadzenia terapii tych zaburzeń.
Każda terapia zakłada konieczność podjęcia pracy z rodziną, najbliższym środowiskiem dziecka. Logopeda informuje o trudnościach opiekunów dziecka, przekazuje diagnozę. Rodzina wyraża zgodę na terapię. Udział rodziców w zajęciach terapeutycznych jest niezbędny, umożliwi uczniowi uzyskiwanie postępów, ale też ośmieli dziecko do działania, da poczucie pewności siebie, umocni w przekonaniu, iż rodzice akceptują je. Opiekun otrzyma instruktaż do pracy w domu, dowie się o celach poszczególnych ćwiczeń, będzie wiedział, jak należy je poprawnie wykonać. Bliscy pacjenta na bieżąco omawiają z logopedą program i sposoby prowadzenia terapii. Obie strony mają możliwość zwerbalizowania wzajemnych oczekiwań i reguł współpracy. Współpraca z rodzicami stwarza możliwość stałego wspierania ich działań wobec dziecka, omówienia problemów, z jakimi się spotykają oraz niesienia im pomocy.
Zasada zakłada konieczność postępowania zgodnie z określonymi schematami, które są zgodne z metodyką pracy logopedycznej. Zajęcia logopedyczne, aby były skuteczne, powinny być prowadzone systematyczne. Etapy terapii powinny być właściwie przestrzegane. Tylko utrwalenie pewnego etapu upoważnia do kolejnego. Zalecenia przekazywane przez specjalistę opiekunom dziecka powinny być realizowane przez nich w sytuacjach codziennych. Brak ćwiczeń w domu bardzo często uniemożliwia dziecku uczynienie nawet drobnych postępów.
Zasada dotyczy konieczności indywidualnego podejścia do każdej osoby korzystającej z terapii logopedycznej, do jej – programu, metod, pomocy edukacyjnych, tempa pracy, jej możliwości psychofizycznych,…
Mimo pewnych stałych elementów terapii, każdy pacjent jest inną osobowością, ma różne doświadczenia, predyspozycje, zdolności, ograniczenia. Logopeda sukcesywnie dostosowuje postępowanie do pacjenta. Zasada indywidualizacji obowiązuje również na zajęciach grupowych.
Zasada zakłada konieczność stosowania ćwiczeń od najłatwiejszych dla pacjenta, przechodzenia do zadań coraz trudniejszych, od elementów znanych do mniej znanych. Wymaga więc od terapeuty poznania możliwości dziecka. Sięganie po materiał zbyt łatwy lub trudny może zniechęcić ucznia. Pominięcie zaś braków z pewnością uniemożliwi, w późniejszym czasie, przejście do kolejnego etapu. Logopeda nie może również ulegać presji rodziców, którzy wymagają, aby dziecko pracowało nad materiałem zbyt trudnym dla niego. Zadaniem specjalisty jest wyjaśnienie celu ćwiczenia i pokazanie korzyści, które z niego wynikną, ale też i niebezpieczeństw pominięcia pewnych zadań.
Terapia logopedyczna często jest prowadzona latami. Konieczne jest więc wypracowanie u pacjenta potrzeby ćwiczeń i jego świadomego w nich udziału. Stąd specjalista musi znać potrzeby, ambicje i zainteresowania dziecka, uzgadniać możliwości motywacji z rodzicami, stosować elementy zabawy oraz odpowiedni system wzmocnień.
8.Zasadę wykorzystania wszelkich możliwości dziecka.
Zasada mówiąca o konieczności angażowania w proces terapii możliwie wszystkie zmysły dziecka. Wykorzystania jego potencjału, aktywizowania do działań rozwijających je i przynoszących mu korzyść. Realizację omawianej zasady umożliwia również współpraca ze wszystkimi specjalistami pracującymi z dzieckiem.
Terapia logopedyczna przebiegająca z zgodnie z zasadami i regułami może przynieść korzyść dziecku i jego rodzinie, umożliwi osiąganie postępów Zgodnie z regułami, za terapię są odpowiedzialni również rodzice. To oni udzielają ważnych informacji o dziecku, korzystają z porad, konsultacji medycznych, zabiegają o dodatkowe zajęcia rozwijające dziecko, dbają o systematyczne przyprowadzanie dziecka na zajęcia, realizują zalecenia, wspierają i zachęcają dziecko. Bez pracy specjalisty z rodzicami osiągniecie dobrych efektów w terapii jest niemożliwe.
Oprac. Dorota Rumieńczyk
Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP, Warszawa 1994
Jastrzębowska. , Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej, Uniwersytet Opolski, Opole 1998.
Skorek E., Z logopedią na ty, Impuls, Kraków 2002
Odsłony: 523